Organizacja wojska Karola Wielkiego
W imię Ojca i Syna i Ducha św., Karol najjaśniejszy Augustus, przez Boga ukoronowany, wielki cesarz pokój czyniący (…) opatowi Fulradowi.
Niechaj ci będzie wiadomym, że nasz generalny zjazd postanowiliśmy w roku bieżącym odbyć we wschodniej części Saksonii nad rzeką Brodą, w miejscu, które nazywa się Strasfurt3. Dlatego polecamy ci, abyś się zjawił we wspomnianym miejscu punktualnie 17 czerwca z ludźmi twymi dobrze uzbrojonymi i wyposażonymi (…). Masz zaś ze swymi ludźmi tak przygotowany przyjść na wspomniane miejsce, abyś stąd, gdziekolwiek wskaże nasz rozkaz, mógł ruszyć gotowy do boju: mianowicie z bronią, sprzętem potrzebnym i innymi zapasami wojennymi tyczącymi żywności i odzieży, tak aby każdy jeździec miał tarczę i włócznię i długi, oburęczny miecz, nadto krótki łuk i kołczany ze strzałami. Na wozach zaś waszych winny znajdować się sprzęty różnego rodzaju, a mianowicie haki, kliny, wiertacze murów, rydle, żelazne łopaty i inne rzeczy potrzebne w czasie wyprawy na wroga. Zapasów żywności od owego zebrania na przyszłość starczyć ma na trzy miesiące, broni i odzieży na pół roku. Rozkazujemy zaś szczególnie na to zwrócić uwagę, abyście spokojnie zdążali na wspomniane miejsce, przez jakąkolwiek część naszego królestwa droga wasza wypadałaby, tj. abyście poza paszą, drzewem i wodą nic z innych rzeczy nie zabierali. Ludzie [zaś] wasi winni aż do przybycia na wspomniane miejsce iść razem z wozami i jeźdźcami, aby nieobecność pana nie dała sposobności do wykroczeń.
List Karola Wielkiego do opata z Saint-Denis Fulrada
Za: Wiek X-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, opracowali Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard, Warszawa 1997, str. 70-71
A. Rozstrzygnij, czy cytowany list został napisany po roku 800. Swoją odpowiedź uzasadnij, powołując się na treść listu.
B. Przedstaw obowiązki wojskowe poddanych Karola Wielkiego.
C. Wyjaśnij, w jaki sposób Karol Wielki ochraniał mieszkańców ziem, przez które mieli maszerować żołnierze zmierzający na miejsce koncentracji.