Relacja inkwizytora Piotra z zakonu Celestyów z r. 1395 o doktrynie waldensów

Te oto są błędy heretyków z sekty waldensów, która w ziemi sławnych książąt panów Austrii więcej niż 150 lat trwała (...)

1. Wspomniani heretycy waldensowie mają swoich spowiedników, jednak zupełnie świeckich naczelników sekty.

2. Wierzą oni, że nie od papieża, albo jakiego biskupa katolickiego, ale od samego Boga otrzymali władzę kazania słowa Bożego.

3. Uważają ich za zastępców apostołów Chrystusa i prawnych następców.

4. Potępiają Kościół rzymski dlatego, ponieważ od czasu papieża Syl­westra przyjmował, dzierżył i pozyskiwał posiadłości (...)

8. Wierzą, że Błogosławiona Dziewica i inni święci w niebie tak są prze­pojeni radością, że wcale nie mogą myśleć o nas (…)

11.  Powiadają i wierzą, że nie powinniśmy ich czcić (...)

19. Poświęconego Kościoła nie uważają za bardziej święty niż jakikol­wiek dom zwykły.

20. Ołtarza poświęconego nie poczytują za bardziej święty od kupy kamieni.

21–29. Potępiają i odrzucają śpiew kościelny, grę na organach, twierdzą, że nie należy odmawiać żadnych modlitw, poza „Ojcze Nasz”, potępiają i odrzucają kult obrazów, całowanie relikwii, odpusty przełożonych kościel­nych, pielgrzymki do grobów świętych, ekskomuniki.

41. Nie uważają drzewa z krzyża świętego za bardziej święte (...) od zwykłego drzewa.

55-62. Wody chrzcielnej nie uważają za bardziej świętą od innej, gdy z jakiejkolwiek bądź wody można otrzymać chrzest. To samo myślą w odniesieniu do błogosławienia (...) soli, palm, popiołu, świec, bicia w dzwony, roku jubileuszowego, błogosławienia pokarmów.

68. Potępiają i odrzucają cesarzy, królów, książąt, margrabiów, landgrafów, baronów, justycjariuszów [sędziów], przysiężnych, sędziów i ławników z powo­du jakiegokolwiek wyroku śmierci wydanego nawet w sądzie sprawiedliwie.

69. Potępiają i odrzucają papieża wysyłającego wojowników przeciw Saracenom i głoszącego wyprawę krzyżową przeciw jakimkolwiek poga­nom (...)

Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr 11: Ideologia społeczna od XII do schyłku XV w., oprac. B. Leszczyńska, Warszawa 1960, str. 5-6

A. Wyjaśnij pojęcia: sekta i herezja.

B. Porównaj poglądy waldensów i katolików odnoszące się do stanu kapłańskiego oraz charakteru świątyń.

C. Przedstaw stosunek waldensów do kultu świętych oraz kultów relikwii i obrazów.

D. Omów poglądy waldensów na temat stosowania przemocy.