3. 3. Zjednoczenie Niemiec
I. Dążenia zjednoczeniowe w I połowie XIX w.
1. Rozwój niemieckiej świadomości narodowej w okresie rewolucji francuskiej i wojen napoleońskich
2. Nieudana próba zjednoczenia Niemiec na kongresie wiedeńskim (1815 r.)
3. Wykształcenie się dwóch ośrodków zjednoczeniowych:
a. Austria – Związek Niemiecki – 39 państw
b. Prusy – Niemiecki Związek Celny – 1834 r.
4. Nieudana próba zjednoczenia Niemiec podczas Wiosny Ludów (1848 r.) – Parlament Frankfurcki
II. Przygotowania do zjednoczenia Niemiec
1. Koncepcje zjednoczenia Niemiec
a. koncepcja małoniemiecka – federacja państw pod przewodnictwem Prus bez udziału Austrii
b. koncepcja wielkoniemiecka – przywrócenie Rzeszy pod przewodnictwem cesarstwa austriackiego
2. Panowanie Wilhelma I Hohenzollerna
a. powierzenie funkcji kanclerza Ottonowi von Bismarckowi
b. powierzenie funkcji szefa sztabu generalnego Helmuthowi von Moltke
3. Reforma armii pruskiej
a. wprowadzenie obowiązkowej trzyletniej służby wojskowej – budowa rezerwy dla armii stałej
b. utworzenie sztabu generalnego
c. unowocześnienie techniczne armii
– wykorzystanie kolei w transporcie wojskowym
– wykorzystanie telegrafu w komunikacji
– wprowadzenie nowoczesnej broni
III. Wyeliminowanie Austrii z przywództwa politycznego
1. Wojna z Danią (1864 r.)
a. sojusz z Austrią w wojnie z Danią o Szlezwik i Holsztyn
b. podział łupów między agresorów
– okupacja Szlezwiku przez Prusy
– okupacja Holsztynu przez Austrię
c. fala oburzenia w Niemczech przeciwko polityce Austrii (Franciszek Józef I )
2. Wojna prusko-austriacka 1866 r.
a. sojusz prusko-wenecki
b. bitwa pod Sadową – 1866 r.
c. warunki pokoju
– Austria oddała Prusom Holsztyn
– Austria zobowiązała się do wypłacenia Prusom kontrybucji
– rozwiązanie Związku Niemieckiego przez Austrię – rezygnacja z przywództwa
– Austria oddała Włochom Wenecję
3. Utworzenie przez Prusy Związku Północnoniemieckiego – 1866 r.
IV. Wojna francusko-pruska (1870-1871)
1. Sprzeciw Francji wobec planów zjednoczenia Niemiec
2. Wybuch wojny prusko-francuskiej – 1870 r.
a. sprzeciw Francji wobec planów objęcia tronu hiszpańskiego przez przedstawiciela dynastii Hohenzollernów
b. prowokacja pruska – tzw. depesza emska
c. wypowiedzenie wojny przez Napoleona III – VIII 1870 r.
3. Przebieg wojny – Helmuth von Moltke
a. oblężenie twierdzy Metz
b. klęska wojsk francuskich w bitwie pod Sedanem – 1870 r.
– Napoleon III w niewoli
– detronizacja Napoleona III przez parlament francuski
– kapitulacja Metzu
– oblężenie Paryża
– wybuch powstania w Paryżu
4. Kapitulacja Francji
a. utrata Alzacji i Lotaryngii
b. wysoka kontrybucja
V. Powstanie Drugiej Rzeszy Niemieckiej (1871-1918)
1. Akt ogłoszenia Cesarstwa Niemieckiego w Sali Lustrzanej w Wersalu – 18 I 1871 r.
a. cesarzem król pruski Wilhelm I
b. kanclerzem Otto von Bismarck
2. Ustrój polityczny Drugiej Rzeszy
a. konstytucja z 16 IV 1871 r.
b. Druga Rzesza federacją 22 monarchii i 3 wolnych miast posiadających autonomię (odrębne konstytucje)
c. Cesarz
– cesarzem dziedziczny król Prus
– zwierzchnik sił zbrojnych i wódz naczelny podczas wojny
d. Sejm Rzeszy – Reichstag
– wybierany w wyborach powszechnych, równych, tajnych i bezpośrednich
– stanowienie prawa Rzeszy
ratyfikacja umów międzynarodowych
wypowiadanie wojny
uchwalanie budżetu
e. Rada Związku (Bundesrat) – składała się z pełnomocników krajów członkowskich (nierówna liczba głosów)
f. Kanclerz Rzeszy – sprawował władzę wykonawczą w imieniu cesarza
VI. Powstanie dualistycznej monarchii austro-węgierskiej
1. Projekt reformy państwa Agenora Romualda Gołuchowskiego
a. plan przekształcenia monarchii w związek autonomicznych prowincji o szerokim zakresie swobód
b. dymisja Gołuchowskiego i rezygnacja z reform
c. „patent ludowy” Franciszka Józefa I – ograniczenie zakresu władzy sejmów krajowych
2. Klęska w wojnie z Prusami – 1866 r.
3. Przebudowa ustroju cesarstwa austriackiego –1867 r.
a. przekształcenie monarchii w unię realną cesarstwa Austrii i królestwa Węgier
b. wspólne dla obu krajów:
– polityka zagraniczna
– skarb
– wojsko
c. instytucje odrębne:
– dwuizbowe parlamenty
– rządy
4. Rozszerzenie przywilejów autonomicznych Galicji – uznanie języka polskiego za obowiązujący w sądach, urzędach i szkołach