3. 6. Rewolucja naukowo-techniczna

I. Rozwój nauk

1. Filozofia

a. pozytywizm  - August Comte

b. empiryzm – John Stuart Mill

c. ewolucjonizm

– Herbert Spencer

– Charles Darwin

d. scjentyzm

e. materializm dialektyczny

– Karol Marks

– Fryderyk Engels

2. Albert Einstein

3. Chemia

a. narodziny chemii nieorganicznej

– Jacob Berzelius

– Humphry Davy

b. Dymitr Mendelejew – odkrycie układu okresowego pierwiastków

c. Skroplenie powietrza, tlenu i azotu

– Zygmunt Wróblewski

– Karol Olszewski

4. Fizyka

a. John Dalton – udowodnił, że materia składa się z atomów

b. Odkrywanie elektryczności

– Hans Christian Ørsted – sformułował teorię elektromagnetyzmu

– André Ampere – rozwinięcie teorii elektromagnetyzmu

– Georg Ohm – sformułował prawo oporu elektrycznego

– Michael Faraday – odkrycie indukcji elektromagnetycznej

– odkrycie fal elektromagnetycznych  – Heinrich Herz

c. badania nad promieniotwórczością

– Antoine Hanrie Becquerel – odkrycie zjawiska promieniotwórczości – 1896 r.

– Pierre Curie i Maria Skłodowska-Curie – odkrycie polonu i radu – 1898 r.

5. Biologia

a. Rudolf Virchow – udowodnił komórkową budowę organizmów

b. Charles Darwin – ogłoszenie teorii ewolucji

– Pochodzenie gatunków – 1859 r.

– darwinizm społeczny

6. Medycyna

a. Louis Pasteur

– mikrobiologia

– szczepionka przeciw wściekliźnie

b. narodziny antyseptyki

– Ignaz Semmelweis

– Joseph Lister

– Paul Berger

c. zastosowanie lampy rentgenowskiej – Wilhelm Röntgen

d. wynalezienie aspiryny – środek przeciwzapalny i przeciwgorączkowy

e. Paul Ehrlich – początki chemioterapii

II. Rozwój rolnictwa

1. Mechanizacja rolnictwa

a. pługi

b. siewniki rzędowe

c. żniwiarka mechaniczna

d. młockarnie

e. sieczkarnie

f. ciągniki

2. Użyźnianie gleby

a. regulacja nawodnienia gruntów ornych – melioracja

b. zastosowanie płodozmianu

– rośliny okopowe (ziemniaki, buraki)

– rośliny przemysłowe (len)

– rośliny motylkowe (koniczyna)

c. zastosowanie nawozów sztucznych

3. Rozwój przemysłu spożywczego np.:

a. gorzelnie

b. cukrownie

c. browary

d. olejarnie

e. mleczarnie

III. Rozwój nowych gałęzi przemysłu

1. Rozwój przemysłu hutniczego

a. skonstruowanie tzw. gruszki – Henry Bessemer – 1856 r.

b. piec martenowski – Pierre-Émile Martin

c. opracowanie technologii produkcji aluminium

2. Powstanie przemysłu chemicznego

a. pozyskiwanie gazu w procesie destylacji węgla

b. Ignacy Łukasiewicz

– destylacja ropy naftowej

– wynalezienie lampy naftowej

c. produkcja nawozów sztucznych

d. rozwój przemysłu farmaceutycznego

e. produkcja środków czystości

3. Wynalazki z zakresu przemysłu elektrotechnicznego

a. Michael Faraday – prądnica i silnik elektryczny

b. Thomas Edison

– udoskonalenie prądnicy

– zastosowanie sieci przewodów elektrycznych do przekazywania energii elektrycznej

– budowa elektrowni

– wynalezienie żarówki

c. Werner von Siemens

– prądnica prądu stałego

IV. Rewolucja w komunikacji i transporcie

1. Rewolucja w komunikacji

a. telegraf Samuela Morse’a – narodziny telekomunikacji – 1840 r.

b. telefon  – Alexander Graham Bell – 1876 r.

c. radio Guglielmo Marconi – 1896 r.

2. Rewolucja w transporcie

a. Werner von Siemens – tramwaj elektryczny

b. turbina parowa – Charles Parsons – 1884 r.

c. silnik spalinowy – Étienne Lenoir – 1860 r.

d. silnik spalinowy wysokoprężny – Rudolf Diesel

e. samochód – 1885 r.

– Karl Benz

– Gottlieb Daimler

– Henry Ford – taśmowa produkcja samochodów

f. samolot – Wilbur Wright i Orville Wright – 1903 r.

g. sterowiec

V. Kapitalizm monopolistyczny

1. Intensywna industrializacja

2. Koncentracja produkcji (powstawania spółek)

a. koncentracja pionowa – spółki skupiające przedsiębiorstwa łącznie realizujące wszystkie fazy produkcyjne określonego produktu (od wydobycia surowca do produktu finalnego)

b. koncentracja pozioma – spółki skupiające wszystkie przedsiębiorstwa produkujące określony produkt

c. formy koncentracji produkcji

– spółki akcyjne

– koncern

– kartel

– trust

– syndykat