donatyzm - ruch społeczno-religijny we wczesnym chrześcijaństwie, powstały w 311 r. w północnej Afryce; swoją nazwę wywodził od biskupa Kartaginy, Donata; donatyści byli przeciwnikami centralizacji władzy w chrześcijaństwie i występowali w obronie niewolników i plebsu, a przeciwko rosnącym wpływom arystokracji w gminach chrześcijańskich; głosili rygoryzm moralny m.in. przeciwstawiali się ponownemu przyjmowaniu do Kościoła tych, którzy odeszli od niego w czasie prześladowań.