prowokacja gliwicka - napad zorganizowanych przez Niemców na własną radiostację w Gliwicach w przeddzień ataku na Polskę, który miał ją usprawiedliwić w oczach opinii międzynarodowej; 31 VIII 1939 r. o godzinie 20.00 grupa przebranych w polskie mundury hitlerowców wtargnęła na teren rozgłośni radiowej i wyemitowała kilkuminutowe przemówienie nawołujące w języku polskim do wojny z Niemcami, a następnie zdemolowała urządzenia radiostacji; napastnicy na miejscu zdarzenia pozostawili zwłoki ubranego w polski mundur jednego z uczestników napadu.