1. 3. Naród
1. Naród jest to trwała zbiorowość ludzi, stanowiąca ukształtowaną historycznie wspólnotę świadomości i kultury, posiadająca wspólną tradycję, język oraz emocjonalny stosunek do własnego terytorium jako miejsca kształtowania się wspólnoty narodowej.
2. Proces kształtowania się narodów
a. powstanie tzw. wspólnoty tutejszych – mieszkańców określonego terytorium, posiadających poczucie wspólnoty
b. uwarunkowania kształowania się nowoczesnych narodów w XIX wieku
– wykształcneie się świadomości narodowej
– powstanie państw narodowych
c. Tożsamość narodowa
– odczuwanie więzi i podobieństwa z pozostałymi członkami narodu
– poczucie odrębności od innych narodów
d. świadomość narodowa – indywidualna deklaracja przynależności do narodu; świadomość wspólnotowości wobec członków własnego narodu i odrębności wobec przedstawicieli innego.
3. Czynniki narodowotwórcze
a. język
b. terytorium
c. symbole narodowe
d. poczucie wspólnoty pochodzenia
e. świadomość wspólnej historii
f. dziedzictwo kulturowe
g. własne państwo
4. Koncepcje genezy narodu
a. koncepcja kulturowa – podstawą istnienia narodu wartości kulturowe i historyczne
b. koncepcja polityczna – podstawą kształtowania się narodu jest organizacja polityczna
5. Postawy wobec narodu
a. patriotyzm – postawa charakteryzująca się przywiązaniem do własnego narodu
b. nacjonalizm – postawa charakteryzująca się uznawaniem własnego narodu jako dobra najwyższego
c. kosmopolityzm – postawa charakteryzująca się osłabieniem poczucia więzi z własnym narodem w wyniku uznawania za swoją ojczyznę całego świata
d. ksenofobia – postawa charakteryzująca się niechęcią lub wrogością do przedstawicieli innych narodów, wynikającą z poczucia zagrożenia
e. szowinizm – bezkrytyczny stosunek do własnego narodu połączony z brakiem szacunku i pogardą do innych narodów
f. rasizm – przekonanie o nierównej wartości biologicznej i intelektualnej przedstawicieli różnych ras
g. antysemityzm – odmiana rasizmu polegająca na wrogości wobec Żydów